“ ఇంద్రియాణి పరాణ్యాహురింద్రియేభ్యః పరం మనః | మనసస్తు పరా బుద్ధి ర్యో బుద్ధేః పరతస్తు సః || ”

భగవద్గీత 3-42 “ ఇంద్రియాణి పరాణ్యాహురింద్రియేభ్యః పరం మనః | మనసస్తు పరా బుద్ధి ర్యో బుద్ధేః పరతస్తు సః || ”   పదచ్ఛేదం ఇంద్రియాణి - పరాణి - ఆహుః - ఇంద్రియేభ్యః - పరం - మనః - మనసః - తు - పరా - బుద్ధిః - యః - బుద్ధేః - పరతః - తు - సః ప్రతిపదార్థం ఇంద్రియాణి =...

ఏవం బుద్ధేః పరం బుద్ధ్వా సంస్తభ్యాత్మానమాత్మనా |జహి శత్రుం మహాబాహో కామరూపం దురాసదమ్ ||

భగవద్గీత 3-43 “ ఏవం బుద్ధేః పరం బుద్ధ్వా సంస్తభ్యాత్మానమాత్మనా | జహి శత్రుం మహాబాహో కామరూపం దురాసదమ్ || ”   పదచ్ఛేదం ఏవం - బుద్ధేః - పరం - బుద్ధ్వా - సంస్తభ్య - ఆత్మానం - ఆత్మనా - జహి - శత్రుం - మహాబాహో - కామరూపం - దురాసదం ప్రతిపదార్థం ఏవం = ఈ విధంగా ; బుద్ధేః =...

ఇంద్రియాణి మనో బుద్ధిరస్యాధిష్ఠానముచ్యతే |ఏతైర్విమోహయత్యేష జ్ఞాన మావృత్య దేహినమ్ ||

భగవద్గీత 3-40 “ ఇంద్రియాణి మనో బుద్ధి రస్యాధిష్ఠానముచ్యతే |        ఏతైర్విమోహయత్యేష జ్ఞాన మావృత్య దేహినమ్ || ”   పదచ్ఛేదం ఇంద్రియాణి - మనః - బుద్ధిః - అస్య - అధిష్ఠానం - ఉచ్యతే - ఏతైః - విమోహయతి - ఏషః - జ్ఞానం - ఆవృత్య - దేహినం ప్రతిపదార్థం ఇంద్రియాణి =...

ధూమేనావ్రియతే వహ్నిర్యథాదర్శో మలేన చ |యథోల్బేనావృతో గర్భస్తథా తేనేదమావృతమ్ ||

భగవద్గీత 3-38  “ ధూమేనావ్రియతే వహ్ని ర్యథాஉஉదర్శో మలేన చ | యథోల్బేనావృతో గర్భస్తథా తేనేదమావృతమ్ || ”   పదచ్ఛేదం ధూమేన - ఆవ్రియతే - వహ్నిః - యథా - ఆదర్శః - మలేన - చ - యథా - ఉల్బేన - ఆవృతః - గర్భం - తథా - తేన - ఇదం - ఆవృతం ప్రతిపదార్థం యథా = ఏ విధంగా ; ధూమేన =...

కామ ఏష క్రోధ ఏష రజోగుణసముద్భవః |మహాశనో మహాపాప్మా విద్ధ్యేనమిహ వైరిణమ్

భగవద్గీత 3-37 “ కామ ఏష క్రోధ ఏష రజోగుణసముద్భవః | మహాశనో మహాపాప్మా విద్ధ్యేనమిహ వైరిణమ్ || ”   పదచ్ఛేదం కామః - ఏషః - క్రోధ - ఏష - రజోగుణసముద్భవః - మహాశనః - మహాపాప్మా - విద్ధి - ఏనం - ఇహ - వైరిణం ప్రతిపదార్థం రజోగుణసముద్భవః = రజోగుణం వల్ల కలిగిన ; ఏషః = ఈ;...

శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ |స్వధర్మే నిధనం శ్రేయః పరధర్మో భయావహః ||

భగవద్గీత 3-35 “ శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ | స్వధర్మే నిధనం శ్రేయః పరధర్మో భయావహః || ”   పదచ్ఛేదం శ్రేయాన్ - స్వధర్మః - విగుణః - పరధర్మాత్ - స్వనుష్ఠితాత్ - స్వధర్మే - నిధనం - శ్రేయః - పరధర్మః - భయావహః ప్రతిపదార్థం స్వనుష్ఠితాత్ = చక్కగా...

ప్రకృతేః క్రియమాణాని గుణైః కర్మాణి సర్వశః |అహంకారవిమూఢాత్మా కర్తాఅహమితి మన్యతే ||

భగవద్గీత 3-27 “ ప్రకృతేః క్రియమాణాని గుణైః కర్మాణి సర్వశః | అహంకారవిమూఢాత్మా కర్తాஉహమితి మన్యతే || ”   పదచ్ఛేదం ప్రకృతేః - క్రియమాణాని - గుణైః - కర్మాణి - సర్వశః - అహంకారవిమూఢాత్మా - కర్తా - అహం - ఇతి - మన్యతే ప్రతిపదార్థం కర్మాణి = సకల కర్మలలో ; సర్వశః = అన్ని...

సక్తాః కర్మణ్యవిద్వాంసో యథా కుర్వంతి భారత |కుర్యాద్విద్వాంస్తథాసక్తః చికీర్షుర్లోకసంగ్రహమ్ ||

భగవద్గీత 3-25 “ సక్తాః కర్మణ్యవిద్వాంసో యథా కుర్వంతి భారత | కుర్యాద్విద్వాంస్తథాஉసక్తః చికీర్షుర్లోకసంగ్రహమ్ || ”   పదచ్ఛేదం సక్తాః - కర్మణి - అవిద్వాంసః - యథా - కుర్వంతి - భారత - కుర్యాత్ - విద్వాన్ - తథా - అసక్తః - చికీర్షుః - లోకసంగ్రహం ప్రతిపదార్థం భారత = ఓ...

ఉత్సీదేయురిమే లోకా న కుర్యాం కర్మ చేదహమ్|సంకరస్య చ కర్తా స్యాం ఉపహన్యామిమాః ప్రజాః ||

భగవద్గీత 3-24 “ ఉత్సీదేయురిమే లోకా న కుర్యాం కర్మ చేదహమ్ | సంకరస్య చ కర్తా స్యాం ఉపహన్యామిమాః ప్రజాః || ”   పదచ్ఛేదం ఉత్సీదేయుః - ఇమే - లోకాః - న - కుర్యాం - కర్మ - చేత్ - అహం - సంకరస్య - చ - కర్తా - స్యాం - ఉపహన్యాం - ఇమాః - ప్రజాః ప్రతిపదార్ధం చేత్, అహం = ఒకవేళ...

యది హ్యహం న వర్తేయం జాతు కర్మణ్యతంద్రితః |మమ వర్త్మానువర్తంతే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః ||

భగవద్గీత 3-23 “ యది హ్యహం న వర్తేయం జాతు కర్మణ్యతంద్రితః | మమ వర్త్మానువర్తంతే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః || ”   పదచ్ఛేదం యది - హి - అహం - న - వర్తేయం - జాతు - కర్మణి - అతంద్రితః - మమ - వర్త్మ - అనువర్తంతే - మనుష్యాః - పార్థ - సర్వశః ప్రతిపదార్ధం హి = ఎంచేతంటే ; పార్థ...

నమే పార్థాస్తి కర్తవ్యం త్రిషు లోకేషు కించన |నానవాప్తమవాప్తవ్యం వర్త ఏవ చ కర్మణి ||

భగవద్గీత 3-22 “ నమే పార్థాస్తి కర్తవ్యం త్రిషు లోకేషు కించన | నానవాప్తమవాప్తవ్యం వర్త ఏవ చ కర్మణి || ”   పదచ్ఛేదం న - మే - పార్థ - అస్తి - కర్తవ్యం - త్రిషు - లోకేషు - కించన - న - అనవాప్తం - అవాప్తవ్యం - వర్త - ఏవ - చ - కర్మణి ప్రతిపదార్ధం పార్థ = అర్జునా ; మే =...

యద్య దాచరతి శ్రేష్ఠస్తత్త దేవేతరో జనః |స యత్ప్రమాణం కురుతే లోక స్తదనువర్తతే ||

భగవద్గీత 3-21 “ యద్య దాచరతి శ్రేష్ఠ స్తత్త దేవేతరో జనః | స యత్ప్రమాణం కురుతే లోక స్తదనువర్తతే || ”   పదచ్ఛేదం యత్ - యత్ - ఆచరతి - శ్రేష్ఠః - తత్ - తత్ - ఏవ - ఇతరః - జనః - సః - యత్ - ప్రమాణం - కురుతే - లోకః - తత్ - అనువర్తతే ప్రతిపదార్ధం శ్రేష్ఠః = ఉత్తముడు ; యత్,...

తస్మాదసక్తః సతతం కార్యం కర్మ సమాచర |అసక్తో హ్యాచరన్ కర్మ పరమాప్నోతి పూరుషః ||

భగవద్గీత 3-19 “ తస్మాదసక్తః సతతం కార్యం కర్మ సమాచర | అసక్తో హ్యాచరన్ కర్మ పరమాప్నోతి పూరుషః || ”   పదచ్ఛేదం తస్మాత్ - అసక్తః - సతతం - కార్యం - కర్మ - సమాచర - అసక్తః - హి - ఆచరన్ - కర్మ - పరం - ఆప్నోతి - పూరుషః ప్రతిపదార్ధం తస్మాత్ = అందువల్ల ; సతతం = ఎల్లప్పుడూ ;...

యస్త్వాత్మరతిరేవ స్యాదాత్మతృప్తశ్చ మానవః |ఆత్మన్యేవ చ సంతుష్టః తస్య కార్యం న విద్యతే ||

భగవద్గీత 3-17 “ యస్త్వాత్మరతిరేవ స్యాదాత్మతృప్తశ్చ మానవః | ఆత్మన్యేవ చ సంతుష్టః తస్య కార్యం న విద్యతే || ” పదచ్ఛేదం యః - తు - ఆత్మరతిః - ఏవ - స్యాత్ - ఆత్మతృప్తః - చ - మానవః - ఆత్మని - ఏవ - చ - సంతుష్టః - తస్య - కార్యం - న - విద్యతే ప్రతిపదార్ధం తు = కానీ ; యః = ఏ ;...

ఏవం ప్రవర్తితం చక్రం నానువర్తయతీహ యః |అఘాయురింద్రియారామో మోఘం పార్థ స జీవతి ||

భగవద్గీత 3-16 “ ఏవం ప్రవర్తితం చక్రం నానువర్తయతీహ యః | అఘాయురింద్రియారామో మోఘం పార్థ స జీవతి || ”   పదచ్ఛేదం ఏవం - ప్రవర్తితం - చక్రం - న - అనువర్తయతి - ఇహ - యః - అఘాయుః - ఇంద్రియారామః - మోఘం - పార్థ - స - జీవతి ప్రతిపదార్ధం పార్థ = అర్జునా ; యః = ఎవరు ; ఇహ = ఈ...

కర్మ బ్రహ్మోద్భవం విద్ధి బ్రహ్మాక్షర సముద్భవమ్ |తస్మాత్సర్వగతం బ్రహ్మ నిత్యం యజ్ఞే ప్రతిష్ఠితమ్ ||

భగవద్గీత 3-15 “ కర్మ బ్రహ్మోద్భవం విద్ధి బ్రహ్మాక్షర సముద్భవమ్ | తస్మాత్సర్వగతం బ్రహ్మ నిత్యం యజ్ఞే ప్రతిష్ఠితమ్ || ”   పదచ్ఛేదం కర్మ - బ్రహ్మోద్భవం - విద్ధి - బ్రహ్మ - అక్షర సముద్భవం - తస్మాత్ - సర్వగతం - బ్రహ్మ - నిత్యం - యజ్ఞే - ప్రతిష్ఠితం ప్రతిపదార్ధం కర్మ =...

అన్నాద్భవంతి భూతాని పర్జన్యాదన్న సంభవః |యజ్ఞాద్భవతి పర్జన్యో యజ్ఞః కర్మసముద్భవః ||

భగవద్గీత 3-14 “ అన్నాద్భవంతి భూతాని పర్జన్యాదన్న సంభవః | యజ్ఞాద్భవతి పర్జన్యో యజ్ఞః కర్మసముద్భవః || ”   పదచ్ఛేదం అన్నాత్ - భవంతి - భూతాని - పర్జన్యాత్ - అన్నసంభవః - యజ్ఞాత్ - భవతి - పర్జన్యః - యజ్ఞః - కర్మ - సముద్భవః ప్రతిపదార్ధం భూతాని = సమస్త ప్రాణులు ; అన్నాత్...

యజ్ఞ శిష్టాశినః సంతో ముచ్యంతే సర్వకిల్బిషైః |భుఞ్జతే తే త్వఘం పాపా యే పచం త్యాత్మకారణాత్ ||

భగవద్గీత 3-13 “ యజ్ఞ శిష్టాశినః సంతో ముచ్యంతే సర్వకిల్బిషైః | భుఞ్జతే తే త్వఘం పాపా యే పచం త్యాత్మకారణాత్ || ”   పదచ్ఛేదం యజ్ఞ శిష్టాశినః - సంతః - ముచ్యంతే - సర్వకిల్బిషైః - భుఞ్జతే - తే - తు - అఘం - పాపాః - యే - పచంతి - ఆత్మకారణాత్ ప్రతిపదార్ధం యజ్ఞ శిష్టాశినః =...

ఇష్టాన్ భోగాన్ హి వో దేవా దాస్యంతే యజ్ఞభావితాః |తైర్దత్తాన ప్రదాయైభ్యో యో భుంక్తే స్తేన ఏవ సః ||

భగవద్గీత 3-12 “ ఇష్టాన్ భోగాన్ హి వో దేవా దాస్యంతే యజ్ఞభావితాః | తైర్దత్తానప్రదాయైభ్యో యో భుంక్తే స్తేన ఏవ సః || ”   పదచ్ఛేదం ఇష్టాన్ - భోగాన్ - హి - వః - దేవాః - దాస్యంతే - యజ్ఞభావితాః - తైః - దత్తాన్ - అప్రదాయ - ఏభ్యః - యః - భుంక్తే - స్తేనః - ఏవ - సః...

దేవాన్భావయతానేన తే దేవా భావయంతు వః |పరస్పరం భావయంతః శ్రేయః పరమవాప్స్యథ ||

భగవద్గీత 3-11 “ దేవాన్భావయతానేన తే దేవా భావయంతు వః | పరస్పరం భావయంతః శ్రేయః పరమవాప్స్యథ || ”   పదచ్ఛేదం దేవాన్ - భావయత - అనేన - తే - దేవాః - భావయంతు - వః - పరస్పరం - భావయంతః - శ్రేయః - పరం - అవాప్స్యథ ప్రతిపదార్థం అనేన = ఈ యజ్ఞం ద్వారా ; దేవాన్ = దేవతల్ని ; భావయత...

సహయజ్ఞాః ప్రజాఃసృష్ట్వా పురోవాచ ప్రజాపతిః |అనేన ప్రసవిష్యధ్వ మేషవో అస్త్విష్టకామధుక్

భగవద్గీత 3-10 “ సహయజ్ఞాః ప్రజాఃసృష్ట్వా పురోవాచ ప్రజాపతిః | అనేన ప్రసవిష్యధ్వ మేషవోஉస్త్విష్టకామధుక్ || ”   పదచ్ఛేదం సహయజ్ఞాః - ప్రజాః - సృష్ట్వా - పురా - ఉవాచ - ప్రజాపతిః - అనేన - ప్రసవిష్యధ్వం - ఏషః - వః - అస్తు - ఇష్టకామధుక్ ప్రతిపదార్ధం ప్రజాపతిః = బ్రహ్మ ;...

యజ్ఞార్థాత్కర్మణో అన్యత్ర లోకోఅయం కర్మబంధనః | తదర్థం కర్మ కౌంతేయ ముక్త సంగః సమాచర ||

భగవద్గీత 3-9 “ యజ్ఞార్థాత్కర్మణోஉన్యత్ర లోకోஉయం కర్మబంధనః | తదర్థం కర్మ కౌంతేయ ముక్త సంగః సమాచర || ”   పదచ్ఛేదం యజ్ఞార్థాత్ - కర్మణః - అన్యత్ర - లోకః - అయం - కర్మబంధనః - తదర్థం - కర్మ - కౌంతేయ - ముక్తసంగః - సమాచర ప్రతిపదార్థం కౌంతేయ = ఓ కుంతీపుత్రుడా ;...

నియతం కురు కర్మ త్వం కర్మ జ్యాయో హ్యకర్మణః | శరీరయాత్రాపి చ తే న ప్రసిద్థ్యేదకర్మణః |

భగవద్గీత 3-8 “ నియతం కురు కర్మ త్వం కర్మ జ్యాయో హ్యకర్మణః | శరీరయాత్రాஉపి చ తే న ప్రసిద్ధ్యేదకర్మణః || ”   పదచ్ఛేదం నియతం - కురు - కర్మ - త్వం - కర్మ - జ్యాయః - హి - అకర్మణః - శరీరయాత్రా - అపి - చ - తే - న - ప్రసిద్ధ్యేత్ - అకర్మణః ప్రతిపదార్ధం త్వం = నువ్వు ;...

యస్త్వింద్రియాణి మనసా నియమ్యారభతేఅర్జున | కర్మేంద్రియైః కర్మయోగ మసక్తః స విశిష్యతే ||

భగవద్గీత 3-7 “ యస్త్వింద్రియాణి మనసా నియమ్యారభతేஉర్జున | కర్మేంద్రియైః కర్మయోగ మసక్తః స విశిష్యతే || ”   పదచ్ఛేదం యఃతు - ఇంద్రియాణి - మనసా - నియమ్య - ఆరభతే - అర్జున - కర్మేంద్రియైః - కర్మయోగం - అసక్తః - సః - విశిష్యతే ప్రతిపదార్ధం తు = అయితే ; అర్జున = ఓ అర్జునా...

కర్మేంద్రియాణి సంయమ్య య ఆస్తే మనసా స్మరన్ |ఇంద్రియార్థాన్ విమూఢాత్మా విథ్యాచారఃస ఉచ్యతే ||

భగవద్గీత 3-6 “ కర్మేంద్రియాణి సంయమ్య య ఆస్తే మనసా స్మరన్ | ఇంద్రియార్థాన్ విమూఢాత్మా మిథ్యాచారఃస ఉచ్యతే || ”   పదచ్ఛేదం కర్మేంద్రియాణి - సంయమ్య - యః - ఆస్తే - మనసా - స్మరన్ - ఇంద్రియార్థాన్ - విమూఢాత్మా - మిథ్యాచారః - సః - ఉచ్యతే ప్రతిపదార్ధం యః = ఎవరు ;...

న హి కశ్చిత్ క్షణమపి జాతు తిష్ఠత్యకర్మకృత్ | కార్యతే హ్యవశః కర్మ సర్వః ప్రకృతిజైర్గుణైః |

భగవద్గీత 3-5 “ న హి కశ్చిత్ క్షణమపి జాతు తిష్ఠత్యకర్మకృత్ | కార్యతే హ్యవశః కర్మ సర్వః ప్రకృతిజైర్గుణైః || ”   పదచ్ఛేదం న - హి - కశ్చిత్ - క్షణం - అపి - జాతు - తిష్ఠతి - అకర్మకృత్ - కార్యతే - హి - అవశః - కర్మ - సర్వః - ప్రకృతిజైః - గుణైః...