ఏవం ప్రవర్తితం చక్రం నానువర్తయతీహ యః |అఘాయురింద్రియారామో మోఘం పార్థ స జీవతి ||

భగవద్గీత 3-16 “ ఏవం ప్రవర్తితం చక్రం నానువర్తయతీహ యః | అఘాయురింద్రియారామో మోఘం పార్థ స జీవతి || ”

 

పదచ్ఛేదం

ఏవం – ప్రవర్తితం – చక్రం – న – అనువర్తయతి – ఇహ – యః – అఘాయుః – ఇంద్రియారామః – మోఘం – పార్థ – స – జీవతి

ప్రతిపదార్ధం

పార్థ = అర్జునా ; యః = ఎవరు ; ఇహ = ఈ లోకంలో ; ఏవం = ఈ విధంగా ; ప్రవర్తితం = నడుస్తున్న ; చక్రం = సృష్టిచక్రానికి ; న, అనువర్తయతి = అనుగుణంగా నడవడో ; సః = అతడు ; ఇంద్రియారామః = ఇంద్రియలోలుడై ; అఘాయుః = పాపజీవితాన్ని ; మోఘం = వ్యర్థంగా ; జీవతి = జీవిస్తున్నాడు

తాత్పర్యం

“ అర్జునా ! ఈ లోకంలో ఈ విధమైన సృష్టిచక్రానికి అనుగుణంగా ఎవడు నడవడో, అతడు ఇంద్రియాలకు లోనై పాపపు జీవితాన్ని గడుపుతూ వ్యర్థంగా జీవిస్తున్నాడు. ”

వివరణ

నాలుగు క్షేత్రాలు ఉన్నాయి:

ఒకటి – భౌతిక క్షేత్రం

రెండు – ప్రాణశక్తి క్షేత్రం

మూడు – భావనా క్షేత్రం

నాలుగు – ఆత్మ క్షేత్రం

భౌతిక క్షేత్రానికి మూలం ప్రాణశక్తి క్షేత్రం ;

ప్రాణశక్తి క్షేత్రానికి మూలం భావనా క్షేత్రం ;

భావనా క్షేత్రానికి మూలం ఆత్మ క్షేత్రం ; 

ఈ నాలుగు క్షేత్రాలలో మౌలికమైన క్షేత్రం … ఆత్మ క్షేత్రం !

సృష్టిచక్రం యొక్క మూలక్రమం తెలుసుకున్నవాళ్ళు

ఆ క్రమంలో సరిగ్గా జీవిస్తారు …

పుణ్యచరితులై అర్థపు జీవితాన్ని గడుపుతారు ;

ఈ సృష్టిక్రమం తెలియని వారు ఇంద్రియాలకు వశులవుతున్నారు ;

ఇంద్రియాలకు వశులై పాపపు జీవితం గడుపుతున్నారు ;

పాపచరితులై వ్యర్థంగా కాలం గడుపుతున్నారు.