| భగవద్గీత 6-17
“ యుక్తాహారవిహారస్య యుక్తచేష్టస్య కర్మసు | యుక్తస్వప్నావబోధస్య యోగో భవతి దుఃఖహా || ” |
పదచ్ఛేదం
యుక్తాహారవిహారస్య – యుక్తచేష్టస్య – కర్మసు – యుక్తస్వప్నావబోధస్య – యోగః – భవతి – దుఃఖహా
ప్రతిపదార్థం
యుక్తాహారవిహారస్య = యుక్తమైన ఆహార విహారాలు గలవాడు ;
కర్మసు = కర్మాచరణలో ; యుక్తచేష్టస్య = యుక్తంగాప్రవర్తించేవాడు ; యుక్తస్వప్నావబోధస్య = నిద్ర, మెలకువలలో యుక్తంగా ఉండేవాడు ; దుఃఖహా = దుఃఖాన్ని నాశనం చేసే ; యోగః = ధ్యానయోగం ; భవతి = సిద్ధిస్తుంది
తాత్పర్యం
“ యుక్తమైన ఆహారం, నడత, కర్మాచరణ, యుక్తమైన నిద్ర, మెలకువ కలిగి వున్నవాడికి మాత్రమే దుఃఖాలను పోగొట్టే ధ్యానయోగం సిద్ధిస్తుంది. ”
వివరణ
ధ్యానానికి చాలా అనుకూలమైన ఆహారం సాత్త్వికాహారం.
ఇది ఆయువునూ, బలాన్నీ, ఆరోగ్యాన్నీ, సుఖాన్నీ వృద్ధిచేస్తుంది.
ఎక్కువుగా తిని భుక్తాయాసంతోనూ, తక్కువుగా తిని ఆకలితోనూ బాధపడక
అవసరానికి అనుగుణంగా “ యుక్తమైన ఆహారం ” … మితంగా తీసుకోవాలి.
“ యుక్తాహారం ” అంటే శాకాహారం …
“ యుక్తాహారం ” అంటే సాత్విక
ఆహారం …
“ శ్రేష్ఠమైన యుక్తాహారం ” అంటే
“ ఫలాహారం ”.
ఆకలి ఉన్నప్పుడే తినాలి …
ఆకలి ఎంతవుందో అంతకన్నా రెండు ముద్దలు తక్కువే తినాలి …
వారానికి ఒకరోజు నిరాహారిగా వుండాలి … అంటే ఉపవాసం వుండాలి …
“ లంఖణం పరమౌషధం ” కదా !
ఇకపోతే “ స్వప్నం ” అంటే “ నిద్ర ” … మనిషి శారీరక మానసిక అవసరాలకు అనుగుణంగా “ సరి అయిన నిద్ర ” నిద్రించాలి.
“ యోగంతో కూడుకున్న నిద్ర ” … “ యోగనిద్ర ” … “ సరి అయిన నిద్ర ”.
మన కర్తవ్య నిర్వహణకు మనం చేసే చేష్టలు ధర్మంగా …
ధర్మయుక్తంగా ఉండాలి.
“ యుక్త విహారం ” చెయ్యాలి.
ప్రక్కవాడిని కష్టపెట్టి మనం సుఖం పొందడం కాదు …
ప్రక్కవాడి సుఖం కూడా మన సుఖంతో కలిసి మిళితంగా ఉంటే …
అది “ యుక్త విహారం ” అవుతుంది.
కేవలం మన సుఖం కోసమే మన చేష్ట అయితే అది యుక్తమైనది కాజాలదు.
మనం తిరిగే ప్రదేశాలు మానసిక ప్రశాంతతను కలిగించేవిగానూ …
ఇంకా తోడ్పడేవిగానూ ఉండాలే కానీ …
ఉద్రేకాలను ప్రకోపింప చేసేవిగా ఉండకూడదు.
అదే విధంగా … మనం సరియైన జ్ఞానాన్ని … అంతే అవబోధను … సంపాదించాలి.
తన్ను తాను తెలుసుకునే జ్ఞానమే సరియైన జ్ఞానం, సరియైన అవబోధ.
ఈ విధమైన “ యుక్త యోగం ” ద్వారా మాత్రమే దుఃఖం హరిస్తుంది.
దుఃఖం హరించడానికే యోగసాధన చేయాలి … యోగసిద్ధి పొందాలి.